WYSTAWA PAULINY PTASZYŃSKIEJ

FALE
Paulina Ptaszyńska 
 

Praca nad wystawą FALE Pauliny Ptaszyńskiej zbiegła się w czasie z przyznaniem Nagrody Nobla Polce. Oficjalne przemówienie Olgi Tokarczuk, wygłoszone podczas bankietu w dniu otrzymania nagrody z rąk króla Szwecji, poruszało m.in. temat istnienia pozornej jedynie przepaści między naukami ścisłymi oraz działalnością artystyczną. Tokarczuk mówiła o przenikaniu myśli, wzajemnym inspirowaniu się dyscyplin i przepływie idei między środowiskami naukowców i naukowczyń a twórczyniami i twórcami sztuki.

Sztuka Pauliny Ptaszyńskiej jest odbiciem tego stwierdzenia. Jej twórczość bardzo płynnie wkracza na tereny zdawałoby się zarezerwowane tylko dla fizyki bądź astronomii. Z wielką uwagą obserwuje zjawiska meteorologiczne, elektromagnetyczne, kwantowe oraz falowe. Stają się jej artystyczną fascynacją, pozwalającą na realne poznanie świata. Fizykalne cząsteczki w twórczości Ptaszyńskiej pełnią ponadto dodatkową funkcję – są obrazem niewypowiedzianych ludzkich emocji.

Wystawa FALE prezentuje prace, których głównym nośnikiem i zarazem tematem staje się światło i dźwięk (zjawiska falowe). Odbiorcę otaczają fotografie, rejestracje audioperformance, lightboxy, projekcje wideo, obiekty wypełnione pulsującymi barwami, nieokreślonymi kształtami i przenikającymi się świetlnymi strukturami. Formalnie prace artystki wydają się być sztuką abstrakcyjną w czystej postaci, jednak po głębszym poznaniu dostrzegamy ich inne oblicze; przekraczają granicę formy, wstępując koncepcyjnie w skrajny realizm wypełniony fizykalnością; stają się próbą dotarcia do fundamentów budowy świata. Jej realistyczne krajobrazy mieszczą się pośród molekularnych cząstek, ukazują fotony, podążają za niedoskonałością urządzeń pomiarowych, eksponując błąd, brak, a zarazem nierozpoznane piękno wszechświata. Świat badanych przez nauki ścisłe zjawisk staje się u Ptaszyńskiej jednocześnie obrazem niemożliwości osiągnięcia pełnej komunikacji między ludźmi. Surowe struktury fizyczne pulsują niewypowiedzianymi słowami lub niewyrażonymi uczuciami.

Obrazem tego rodzaju „niemożliwego” jest cykl prac pt. Interferencje. Lightboxy, w zależności od natężenia światła, eksponują bardzo wyraźne poziome, świetlne smugi, gdy inne, w tym samym czasie, tracą na wyrazistości – wygaszają się. Obiekty prowadzą ze sobą niemożliwy dialog, który z perspektywy odbiorcy – z oddali – tworzy pozornie spójny obraz.

Potencjał błędu to kolejny ważny temat w twórczości Ptaszyńskiej. Zostaje on wykorzystany przez artystkę w kilku cyklach prac. Błąd staje się przestrzenią do kreacji „nowego” – jest pauzą w idealnym świecie materii. Dzieje się tak w cyklu pt. Atmosfera, gdzie artystka wykorzystała obserwacje meteorologiczne prowadzone przez naukowców i naukowczynie w Opolu podczas ostatnich czterech lat. Zapis warunków atmosferycznych przeplata się tu z czarnymi plamami – miejscami, gdzie narzędzia pomiarów zawiodły i niemożliwe stało się odczytanie pogody. Indywidualne odczucie wolności, które towarzyszy nam przy codziennej obserwacji nieba, zostaje przerwane czarnymi plamami wynikającymi z nieprzewidzianych zakłóceń. Niedoskonały obraz rejestracji zjawisk zachodzących we wszechświecie stał się również kanwą do realizacji prac pt. Przepływy. Tu, dzięki świadomemu operowaniu błędem fotograficznym, uzyskujemy nowe jakości – artystka rejestruje obraz światła niemożliwy do zobaczenia przy właściwym użyciu narzędzi. Ich niewłaściwe użycie (z punktu widzenia osiągnięć fotografii) umożliwia nowe doświadczanie rzeczywistości – tej „pominiętej” przy perfekcyjnym wykorzystaniu właściwych funkcji aparatu. Projekty te otwierają nas na nowe, wydobywają z przyzwyczajeń i schematów, którym ulegamy w codziennym życiu.

Innym razem (prace: Halo, Ciała niebieskie) artystka chciałaby dotrzeć do zjawisk w ich naturalnej, czystej formie. Zauważa „po drodze” wiele zapośredniczeń i zakłóceń, które „przeszkadzają” w dotarciu do „prawdy”. Narzędzia optyczne, pomoce naukowe, urządzenia służące pomiarom nie gwarantują obiektywnych wniosków. Ptaszyńska zwraca uwagę na względność naszego aparatu poznania spowodowaną indywidualizmem – oryginalnym filtrem naszych umysłów, ukształtowanym poprzez doświadczenia życiowe, umiejętności czy sprawność fizyczną naszych receptorów.

Artystka w swojej twórczości bada fenomen światła sam w sobie oraz jego wymiar symboliczny – jako widzialny obraz metafizycznego piękna i doskonałości. W pracy 380-750 widzimy nieokreślone formy świetlne zarejestrowane w technice fotografii. Ptaszyńska używa tu wielu narzędzi optycznych do uchwycenia zakresu światła niebędącego w zasięgu możliwości wzroku człowieka. Uzupełnia nasze pole widzenia (380-750 – widzialna dla człowieka część promieniowania elektromagnetycznego) o nowe krajobrazy – zakresy, których nie doświadczamy na co dzień.

Piękno zjawisk świetlnych i ich wpływ na nasze życie odkrywa się w projekcie Parhelion. Instalacja dominuje w jednej z sal galerii poprzez masywną formę wielkiej, świetlistej kuli. Ptaszyńska stworzyła „słońce” – uniwersalny obraz źródła życia i poznania świata widzialnego. Praca łączy wszystkie estetyczne, emocjonalne i fizykalne procesy poznawcze, które artystka próbuje rozpoznać we wszechświecie.

Prace Ptaszyńskiej odkrywają przed nami świat niezależnych cząstek tworzących złożone, realne procesy fizykalne oraz umysłowe. Wszystkie stosowane przez artystkę zabiegi artystyczne, techniczne i naukowe, zaangażowanie nowoczesnych technologii, studiowanie praw rządzących światem natury są próbą dotarcia do lepszych sposobów komunikacji międzyludzkiej – na poziomie uczuć i codziennych doświadczeń. Sama mówi: abstrakcyjne formy są ukazaniem niemożliwości pełnego dialogu międzyludzkiego oraz w metaforyczny sposób eksponują zakłócenia na linii nadawca – odbiorca.

Jak napisał w jednej z książek amerykański fizyk Michio Kaku, niektórzy szukają sensu życia w osobistych zdobyczach, związkach lub doświadczeniach; jednak według myśliciela, samo „błogosławieństwo” intelektu, pozwalające nam odgadywać największe sekrety natury, nadaje życiu wystarczający sens. Wystawa w GSW jest próbą dotarcia do miejsca możliwie wolnego od zakłóceń nagromadzonych przez naukę i umysł człowieka, ma stymulować i prowokować odbiorcę do  bezpośredniego kontaktu z prawami natury i wyrażenia siebie.

• Agnieszka Dela-Kropiowska, kuratorka wystawy 

Paulina Ptaszyńska
 

Urodziła się w 1986 roku w Ząbkowicach Śląskich. Jest absolwentką Liceum Plastycznego w Opolu. W 2011 roku ukończyła Instytut Sztuki Uniwersytetu Opolskiego ze specjalnością projektowanie graficzne i nowe media. Z wyróżnieniem obroniła dyplom magisterski zrealizowany w pracowni multimediów pod kierunkiem dr hab. Bartosza Posackiego. Potwierdzeniem jakości jej pracy dyplomowej było otrzymanie Grand Prix ogólnopolskiego konkursu Akcja Edukacja 2011/2012 (nagroda za najlepszy dyplom zrealizowany na kierunku Edukacja Artystyczna w Zakresie Sztuk Plastycznych).

Od 2011 roku brała udział w 10 wystawach indywidualnych, 30 wystawach zbiorowych oraz 18 zespołowych realizacjach multimedialnych prezentowanych w kraju i za granicą. Między innymi w Holandii, Niemczech, Czechach, Rumuni i Włoszech. W tym okresie została laureatką 7 nagród i wyróżnień w tym: Grand Prix Salonu Jesiennego (2014), Nagrody Prezydenta Miasta Opola (2017) oraz Nagrody Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu (2018).

Jest współautorką instalacji mappingowych: „Botanika”, „Korowód”, „Statek Odyseuszy”, „Postkarnawał”, „Duch Teatru” realizowanych we współpracy z różnymi instytucjami kultury oraz scenografii multimedialnych do spektakli „OFF Niepodległość” i „Rozmowy z diabłem” realizowanych dla Teatru Witkacego w Zakopanem, a także wielkoformatowych projekcji mappingowych prezentowanych między innymi na zabytkowej bramie miejskiej Porta Nigra w Trewirze. Jest współautorką warsztatów mappingowych organizowanych w ramach MediaLab Obóz Kultury 2.0 w latach 2011–2013. Od 2012 roku zawodowo związana z Wydziałem Sztuki Uniwersytetu Opolskiego.

Zajmuje się działaniami z zakresu nowych mediów, instalacją multimedialną, fotografią i projektowaniem graficznym. Jej działania artystyczne w ostatnich latach koncentrowały się wokół zagadnień związanych ze światłem. W polu jej zainteresowań znajdują się również kwestie związane z obszarami granicznymi między sztuką a nauką. 

W marcu 2018 roku otworzyła doktorat. na Wydziale Grafiki i Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu. Temat jej pracy doktorskiej brzmi Fale - obrazy świetlno-kinetyczne. Światło i dźwięk jako narzędzia artystycznej ekspresji. W pracy doktorskiej skupia się na zjawiskach wynikających z interakcji światła z materią, złudzeniach i efektach optycznych, eksperymentach i doświadczeniach związanych z ruchomym obrazem, kolorem, światłem, dźwiękiem, iluzoryczna przestrzenią i właściwościami widzenia.  

WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE

• Oprowadzanie autorsko-kuratorskie 19.01 g.16.00, g.17.00 (z tłumaczką j. migowego)
• Oprowadzanie dla nauczycieli 23.01. g.16.00
• Oprowadzanie w j.angielskim (guided tour in english) 28.01 g.17.00 
   
• Wykład towarzyszący wystawie 4.02 g.18.00
  Dr Barbara Pytel: „Światło w pogoni za cieniem”
  Skąd bierze się światło? Jak to się dzieje, że widzimy? Jak nasz wzrok oszukać i jak go chronić?

• wystawa nieczynna w dniu 11,12 lutego
  wystawa czynna od g.15.-18.00 w dniu 13 lutego

• Oprowadzanie kuratorskie przygotowane specjalnie dla rodzin 23.02 g.16.00
  ZAPISY: jeśli planujesz przyjść, wyślij do nas maila: adelakropiowska@galeriaopole.pl