Wystawa Klęska Urodzaju

Klęska urodzaju. Początki sztuki ekologicznie zaangażowanej w Polsce

Sztuka zaangażowana ekologicznie w Polsce pojawiła się wcześnie w stosunku do innych krajów europejskich – wystawa ukazuje działania artystów od końca lat 50. do końca lat 70. ubiegłego wieku. Jest ona zasygnalizowaniem obszernego dorobku polskich artystów, pokazując, że twórczość ta była bardzo rozwinięta mimo – a może dzięki – często występującej skromności środków artystycznych, które przekładały się na brak spektakularności dzieł. I choć z dzisiejszej perspektywy mówienie o klęsce urodzaju w tamtym czasie może wydawać się przesadzone, w istocie jednak takie nie było – o czym przekonywali organizatorzy pleneru „Ziemia Zgorzelecka 71” (pisali oni w założeniach programowych, że w związku z planowanym rozwojem cywilizacji techniczno-przemysłowej w Polsce powinno się bezwzględnie uniknąć błędów, które popełniano już w krajach wyżej uprzemysłowionych), co więcej – okazało się profetyczne. Sztuka zaangażowana ekologicznie w Polsce powstała w określonych warunkach politycznych ustroju komunistycznego i była zarazem sztuką polityczną w technokratycznym systemie, który skłaniał artystów do działań subwersywnych, choć niektórzy podejmowali wprost niewygodny temat ekologii. Z jednej strony artyści posługiwali się w swoich dziełach językiem przyrody, z drugiej – językiem techniki; z kolei zderzenie obu tych postaw powodowało niepokój i napięcie. Artyści przedstawili nowe, niejednokrotnie utopijne rozwiązania dla swojej najbliższej okolicy, kraju czy planety. Ponadto w działaniach grupowych często proponowali konkretne rozwiązania i przekazywali wyraźne komunikaty, postulując ochronę otoczenia tu i teraz – czyli tworzyli tak zwane ekowencje.

• Kuratorki: Magdalena Worłowska i Natalia Krawczyk
• Scenografia wystawy: Barbara Szymczak 

Artyści i artystki 

Wanda Gołkowska
Andrzej Pawłowski
Włodzimierz Borowski
Stefan Krygier
Natalia LL
Krzysztof Wodiczko
Maria Pinińska-Bereś
Jerzy Bereś
Zofia i Oskar Hansenowie
Marian Bogusz
Jan Chwałczyk
Jerzy Rosołowicz
Stefan Müller
Andrzej Matuszewski
Liliana Lewicka
Krzysztof Zarębski
Stefan Papp
Andrzej Pierzgalski
Jerzy Treliński
Zygmunt Wujek
Teresa Murak
Zbigniew Makarewicz